(Hilaire-Germain-Edgar de Gas,1834-1917)
Degas – francuski artysta tworzący dzieła malarskie, rzeźby, grafiki i rysunki. Jest uważany za jednego z impresjonistów, chociaż odrzucił to pojęcie i wolał się nazywać realistą. Wspaniały rysownik szczególnie zainspirowany tańcem, ponad połowa jego prac przedstawia tancerzy. Są one mistrzowskie w opisie ruchu, podobnie jak tematy związane z wyścigami i kobiece akty. Portrety są godne uwagi ze względu na psychologiczną złożoność i przedstawienie izolacji ludzi. Początkowo chciał zostać malarzem historii, do czego został dobrze przygotowany przez rygorystyczne szkolenie akademickie i uważną lekturę klasycznej sztuki. Mając trzydzieści lat, zmienił zainteresowania i poprzez przeniesienie tradycyjnych metod malarza historycznego na współczesną tematykę, stał się klasycznym malarzem współczesnego życia.
Degas urodził się w Paryżu, we Francji, był najstarszym z pięciorga dzieci Celestyn Musson De Gas, Creole z Nowego Orleanu, i Augustin de Gas, bankiera. Rodzina była średnio zamożna. Jego matka zmarła, kiedy Degas miał trzynaście lat, po czym ojciec i dziadek mieli główny wpływ na jego młodzieńcze lata.
Młodzieńcze lata
W wieku jedenastu lat, Degas rozpoczął edukację w Liceum Louis-le-Grand. Ukończył je w 1853 roku. Degas zaczął malować bardzo wcześnie. W wieku osiemnastu lat, zmienił swój pokój na pracownię artysty, a w 1853 r. zarejestrował się jako kopista w Luwrze. Ojciec chciał, żeby syn poszedł do szkoły prawniczej i Degas zgodnie z planem zapisał się na studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu w Paryżu w listopadzie 1853 roku, ale wkładał niewiele wysiłku w naukę.
Tego samego roku w kwietniu, otrzymał dopuszczenie do udziału w Ecole des Beaux-Art. Studiował tu rysunek z Louis Lamothe, pod którego kierunkiem rozwijał się, w stylu Ingres. 1856 rok (lipiec), Degas udaje się do Włoch. Pozostaje tam przez kolejne trzy lata. W 1858 roku, podczas pobytu u rodziny ciotki w Neapolu, zrobił pierwsze szkice do wczesnego dzieła, ”The Bellelli Family” . Potem rysował i malował liczne kopie Michała Anioła, Rafaela, Tycjana i innych artystów renesansu. W przeciwieństwie do tradycyjnych praktyk, zazwyczaj wybierał z obrazu kawałek- szczegół, który przykuł jego uwagę, wtórne figury lub głowy które traktował jako portret..
Zmuszony do malowania
Po wojnie, w 1872 roku, Degas przebywał dłuższy czas w Nowym Orleanie, gdzie mieszkał jego brat René i wielu innych krewnych . Zatrzymał się w domu wujka, Michel Musson, na Esplanade Avenue. Degas stworzył tam szereg prac, wiele przedstawia członków rodziny. Jedno z dzieł Degasa „Biuro bawełny w Nowym Orleanie” zwróciło uwagę we Francji i było jego jedyną pracą zakupioną przez muzeum w trakcie jego życia. Degas powrócił do Paryża w 1873 roku. W następnym roku zmarł mu ojciec, a podczas rozliczania majątku okazało się, że brat Degasa René ogromnie zadłużył firmę. Aby ratować dobre imię Degas był zmuszony sprzedać swój dom i kolekcję sztuki, którą odziedziczył. Zależny po raz pierwszy w życiu od dochodów ze sprzedaży prac, stworzył wiele wspaniałych dzieł w ciągu dziesięciu lat od 1874 roku.
Organizator wystaw
Rozczarowany Salonem, Degas połączył siły z grupą młodych artystów, którzy starali się zorganizować niezależną wystawę. Pierwsza z ich wystaw, które zostały szybko nazwane impresjonistycznymi odbyła się w 1874 roku. Impresjoniści zorganizowali następne siedem wystaw, ostatnią w 1886 roku. Degas miał wiodącą rolę w organizowaniu wystaw, i pokazał swoje prace we wszystkich, mimo trwałych konfliktów z innymi artystami w grupie. Miał niewiele wspólnego z Monetem i innymi pejzażystami, z których wyśmiewał się za malowanie na zewnątrz (wychodzenie w plener). Konserwatywny w swoich postawach społecznych, czuł odrazę do skandalu stworzonego przez wystawy, a także promocji i reklamy, których szukali jego koledzy. Z goryczą odrzucał etykietę impresjonistów, którą prasa stworzyła i spopularyzowała. Jego nacisk na nieimpresjonistycznych artystów takich jak Jean-Louis Forain, Jean-Francois Raffaelli w ich wystawach spowodował urazy w obrębie grupy. Przyczynił się do jej ostatecznego rozwiązania w 1886 roku.
Kolekcjoner i fotograf
Kiedy jego sytuacja finansowa poprawiła się dzięki sprzedaży własnej pracy, zaspokajał swoją pasję zbierania dzieł artystów, których podziwiał: starych mistrzów jak El Greco i tych współczesnych jak Manet, Pissarro, Cezanne, Gauguin i van Gogh.
Ingres, Delacroix, Daumier – uwielbiani przez niego trzej artyści. Byli szczególnie dobrze reprezentowani w jego kolekcji.
Pod koniec 1880 roku, Degas rozwinął również zamiłowanie do fotografii. Fotografował wielu swoich przyjaciół, często przy pomocy lampy, jak w podwójnym portrecie Renoira i Mallarme. Inne fotografie, przedstawiające tancerzy i akty, zostały użyte w celach pomocniczych do niektórych rysunków i obrazów Degasa. Z biegiem lat Degas został samotny, częściowo ze względu na przekonanie, że malarz nie może mieć żadnego życia osobistego. Sprawa Dreyfusa spowodowała dojście do głosu jego antysemickich skłonności . Zerwał ze wszystkimi swoimi żydowskimi przyjaciółmi. Renoir ubolewał nad jego kłótliwym charakterem, powiedział o nim: „Jakim stworzeniem był Degas! Wszyscy jego przyjaciele musieli go opuścić, byłem jednym z ostatnich, ale nie mogłem zostać do końca „.
Zaczął pracować w technice pasteli dopiero w końcu 1907 roku. Uważa się, że kontynuował tworzenie rzeźb jeszcze w 1910 roku, najwyraźniej przestał pracować w 1912 r., kiedy zbliżająca się rozbiórka jego długoletniego miejsca zamieszkania na rue Victor Massé zmusiła go aby przenieść się do mieszkania przy Boulevard de Clichy. Nigdy nie ożenił się i spędził ostatnie lata swojego życia, prawie ślepy, niespokojnie, wędrując po ulicach Paryża. Zmarł we wrześniu 1917 roku.
Osobowość i polityka
Degas wierzył, że „artysta musi żyć samotnie, a jego życie prywatne musi pozostać nieznane„, wiódł pozornie spokojne życie. W towarzystwie był znany z dowcipu, który często mógł być okrutny. Został określony jako ” stary mruk” przez pisarza George Moore, i rozmyślnie pielęgnował swoją reputację jako mizantropijnego kawalera. Głęboko konserwatywny w swoich poglądach politycznych, był przeciwny wszystkim reformom społecznym i nie podziwiał wynalazków technologicznych, takich jak telefon. Chociaż Degas namalował wiele tematów żydowskich 1865/70, w połowie 1870 okazał się antysemitą.
Jego malarstwo z 1879 roku jest powszechnie uważane za silnie antysemickie. Rysy twarzy bankiera zaczerpnięte są bezpośrednio z antysemickich karykatur szerzący się w Paryżu w czasie. Sprawa Dreyfusa, która podzieliła Paryż od 1890 do początku 1900 wzmocniła jego antysemityzm. W połowie 1890 roku zerwał stosunki ze wszystkimi swoimi żydowskimi przyjaciółmi. Publicznie wypierał się swojej poprzedniej przyjaźni z żydowskimi artystami i nie w korzystał z usług modeli o tym pochodzeniu. Pozostał antysemitą i członkiem antysemickiej grupy „anty-dreyfusiści” aż do śmierci.
Reputacja
W ciągu swego życia, publiczny odbiór prac Degasa wahał się od podziwu do pogardy. Jako obiecujący artysta w stylu konwencjonalnym, Degas miał kilka obrazów przyjętych w Salonie pomiędzy 1865-1870. Prace te otrzymały pochwały od Pierre Puvis de Chavannes i krytyka Castagnary. Wkrótce połączył siły z impresjonistami, odrzucił sztywne zasady, sądy i elitaryzm z Salonem. Podobnie jak Salon i opinia publiczna początkowo odrzucili eksperymentalizm impresjonistów. Prace Degasa były kontrowersyjne, ale budziły podziw ze względu na rysunek. Jego rzeźba ’La Petite Danseuse de Quatorze Ans’ (’Little Dancer of Fourteen Years’), którą przedstawił na szóstej wystawie impresjonistów w 1881 roku, była prawdopodobnie jego najbardziej kontrowersyjnym dziełem. Niektórzy krytycy potępili ją, jako „przerażającą brzydotę”, czy przyrównywali do małpy, inni widzieli w tym „rozkwit”.
Dla zestawu pasteli przedstawiających akty, które Degas pokazał na ósmej wystawie impresjonistów w 1886 roku – ogólna reakcja była pozytywna i zachwalająca.
Reasumując: ważny artysta za życia, współcześnie jest „jednym z założycieli impresjonizmu”. W swojej pracy przekroczył wiele stylistycznych granic. Jego udział z innymi głównymi postaciami impresjonizmu, wspólne wystawy, dynamiczne obrazy i szkice z codziennego życia, śmiałe eksperymenty kolorystyczne, pozwalają w końcu związać go z impresjonizmem jako jednego z największych artystów. Jego obrazy, pastele, rysunki i rzeźby są znaczącymi pracami w wielu muzeach. Chociaż Degas nie miał formalnych uczniów, bardzo wpłynął na kilku ważnych malarzy. Jego wpływ widać u Jeana-Louisa Foraina, Mary Cassatt i Waltera Sickerta, jego największym wielbicielem mógł być Henri de Toulouse-Lautrec.